Péu-de-lin(-d'Éuropo)
Cuscuta europaea
Convolvulaceae
Àutri noum : Péu-de-lin, Péu-de-damo, Barbo-de-mouine, Rasco, Cuscuto.
Nom en français : Cuscute d'Europe.
Descripcioun :Aquéu péu-de-lin trachis, au nostre, soulamen en mountagno. Parasito majamen lis ourtigo, pèr eisèmple de cast de fedo, e peréu l'óubloun. Se destrìo de Cuscuta epithymum que li flour soun roso peréu, qu'a souvènt 4 petalo i flour (e pas 5 coume la radiero).
Usanço :Li péu-de-lin soun pas acampa au nostre. Caupon un glucoside, la cuscutino, qu'ajudo à caga e à secreta la bilo. La cuscuto de Chino, Cuscuta sinensis, èi vertuouso contro li proublèmo de proustato e d'ourmono encò lis ome o li femo. Se chabis en gelulo .
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 100 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cuscuta
Famiho : Convolvulaceae
Ordre : Solanales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) enflourejado : 8 à 12 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Cast
- Ribiero
- Gaudre
- Prado à rousèu
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Cuscuta europaea L., 1754
Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )